meer dan een modewoord

Van instructeur naar verkeerscoach

We zeiden het al eerder, we gaan ´´van traditionele rijschool naar rijonderwijs´´. Ook de instructeur gaat hierin mee. Veilig leren rijden kost veel tijd. De instructeur van vroeger is nu een verkeerscoach en dat is meer dan een modewoord. Meer dan ooit staat de leerling centraal. De verkeerscoach bewaakt de veiligheid en overziet het geheel. Met minimale aanwijzingen en zo min mogelijk ingrijpen zoekt hij met de leerling steeds leerzame situaties op met oplopende moeilijkheid. Zodanig dat de leerling steeds zoveel mogelijk zelf de verantwoordelijkheid kan en blijft dragen.

Hoe werkt die nieuwe methode?

Met vragen stimuleer je de waarnemingen van de leerling, leer je de leerling wat adequaat handelen is en verfijn je het rijgedrag tot de leerling examen klaar is. Bij de coaching gaat het dus om psychomotorische vaardigheden in een constant veranderende (verkeers)omgeving die om snelle inschattingen en reacties vraagt. Hoe complexer de omgeving, hoe meer informatie, hoe meer vaardigheden en inschattingsvermogen vereist zijn.   

OIP (3)

OIP (1)_1

Een goede rijopleiding houdt rekening met de beperktheid van de jongvolwassen leerling in anticipatie en zelfsturing, in gevaarbewustzijn, beheren van impulsen en risico inschatting. Gelijktijdig is de invloed van vrienden en kennissen op deze leeftijd sterker en spelen schaamte, bluf en zelfexpressie een grote(re) rol. Veel jongeren zijn nog volop in ontwikkeling en staan open voor nieuwe ervaringen én leren snel. De rijopleider speelt hierin een grote rol, door de drang naar zelfstandigheid en hun zelf uitzoeken te erkennen. Maar ook te begrenzen, zonder dat dit leidt tot afgang of vernedering. Leerlingen schamen zich vaak voor fouten en proberen die te verhullen. Het is dus niet enkel een kwestie van de juiste kennis, waarnemingen en handelingen. Maar ook van sociale vaardigheden onder sterk wisselende omstandigheden.

De Leerling
Er komt veel op een leerling af; er moet van alles, hij moet op het eerste gevoel ingewikkelde handelingen verrichten. Tegelijkertijd om zich heen kijken met veel beweging en verborgen gevaren. Waarmee moet je rekening houden, waarmee niet? Verkeersregels, snelheid van jezelf en van anderen. Kortom: stress. Dan is de verleiding groot om zich afhankelijk op te stellen (help mij). Voor de begeleider is het verleidelijk om aanwijzingen te geven of in te grijpen. Toch is dit niet bevorderlijk voor de eigen ontwikkeling en verantwoordelijkheid van de leerling. 

Van instructie naar rijonderwijs

Het doel van de les moet duidelijk zijn. Als de leerling het doel heeft bereikt, kun je vragen wat hij denkt te hebben geleerd en of hij het ook zonder aanwijzingen zou kunnen. En gaat het niet goed? Dan zetten we de auto stil. Wat is er fout gegaan?
Een leerling die vlot leert, kun je uitdagen met meer activiteiten.

Ook zelfvertrouwen en sfeer zijn belangrijke zaken om een leerling te motiveren. Hij moet het juiste gevoel bij de instructeur hebben. Daarom onze kennismaking bij de intake en de proefles. Daarin leggen we uit hoe wij werken en hoe onze opleiding werkt. Enkel een accent op instructie is onvoldoende, ‘leer de regels en doe het zoals ik het je leer’. De instructeur geeft aanwijzingen over de bediening van het voertuig, over hoe je in het verkeer te begeven, waar je op moet letten en over de verkeersregels. Hij geeft aan wat een leerling fout doet.

De moderne rijopleider laat de leerling binnen veilige grenzen zelf ervaren wat fout gaat. Hij ervaart de consequenties door eigen waarnemingen. Dit leidt er sneller toe dat dit gedrag ook na het examen wordt voortgezet. Een goede rijopleiding is dus meer dan een examentraining, waar slechts een deel van de realiteit getest wordt. Eigen gewaarwording, waarneming en het dragen van eigen verantwoordelijkheid zijn nu belangrijker dan gehoorzamen en nadoen. 

De leerling staat centraal, met zijn motieven, zelfbewustzijn, verantwoordelijkheid (en de mate waarin hij deze kan dragen) en zijn manier om vaardigheden te leren. De coach begeleidt stapsgewijs in het proces. Hij overziet het geheel, stelt grenzen en grijpt in bij dreigend gevaar. Zo nemen gewaarwording en reflectie bij de leerling sterk toe; ze gaan zich beter focussen op datgene waar het aan schort. 

De coach redeneert vanuit de zich ontwikkelende leerling, zijn groeiende vermogen om zich op basis van de eigen keuzes in steeds meer complexe en sneller opeenvolgende situaties veilig te kunnen bewegen. Samen met de leerling zorgt hij voor een toenemende moeilijkheidsgraad van de situaties. Daarbij komt een leerling in de ‘zone van naaste ontwikkeling’ door wat ‘positieve frictie’. De leerling leert verantwoordelijkheid te nemen en te dragen door door zelf stapsgewijs uit te proberen. De coach geeft voldoende ruimte voor dit gedrag, stimuleert en geeft structuur en bewaakt de veiligheid. Hij stuurt dus aan op nieuwe ervaringen om zoveel mogelijk verkeersaspecten aan bod te laten komen.

Van vertellen naar vragen
Bij onze manier van lesgeven heb je invloed op het lerend vermogen van de leerling. Je vertelt de leerling niet wat hij moet doen, dat is passief en dan pak je het lerend vermogen af. Als je de leerling vraagt wat hij moet doen, activeert je de voorkennis en leert hij beter.
Bijvoorbeeld bij het keren in een straat. We leggen uit waarom de leerling dat moet doen. We coachen door vragen te stellen in plaats van te vertellen. We moeten hier naar links, kun je dat zomaar doen? Waarom niet? Als de leerling zegt dat hij eerst goed moet kijken, kom je erachter of hij de juiste voorkennis bezit. Om alles goed te kunnen verwerken nemen we op tijd rust. Dan staan we even stil om te evalueren wat er is gebeurd.

Na het examen
Als de instructeur er na het examen niet meer bij is en de leerling zijn eigen gang gaat, moet deze geleerd hebben voldoende af te gaan op de eigen gewaarwordingen en verantwoordelijkheid te nemen voor hun gedrag. Ze hebben geleerd van hun fouten en hoeven die niet te verhullen. Na de opleiding moet de leerling het allemaal zelf doen. Het aangeleerde verder automatiseren zonder andere feedback. We willen vermijden dat in korte tijd een heel andere rijstijl wordt aangeleerd dan in de lessen. Een veilige eigen rijstijl ontwikkelen kost gemiddeld 3 jaar of 50/ 80.000 km! Pas dan is er ook mentale ruimte over om goed te reageren op onverwachte en complexe situaties.

Modulaire rijlessen 

Onze modulaire rijlessen zijn een goede manier om de leerling de benodigde kennis en ervaring te laten opdoen. Om zo een goede bestuurder te worden. Mensen leren makkelijker in stappen. We zijn minder gericht op het examen en meer op het leren autorijden. 

De gedachte achter modulair leren is belangrijk. Er wordt meer gecoacht en begrijpen hoe een leerling het beste leert is belangrijk. En het blijkt dat mensen het beste leren in stappen.

Iedereen die leert heeft drie componenten nodig: leervermogen, kennis en motivatie. Diegenen die moeilijk leren hebben meer leertijd nodig dan zij die vlot leren. Door voorafgaand aan de les huiswerk te maken en lesstof uit het lesboek te lezen, komen leerlingen voorbereid naar de les.
De instructeur test of de lesstof is verwerkt. Belangrijk is dat er wordt ingespeeld op het langetermijngeheugen van de leerling, zodat de leerling ook nog weet hoe iets moet als hij zijn rijbewijs heeft. Dit doen we door ongewenste problemen op te zoeken. Dan moet de leerling graven naar de juiste lesstof en wordt het geheugen geactiveerd. We gaan pas over naar een ander onderdeel als het vorige wordt beheerst.